Naxçıvan ərazisində orta əsrlər zamanı yaradılan dini-memarlıq abidələri sırasında sufiliklə bağlı mərkəzlər-xanəgah kompleksləri xüsusi yer tutur. Belə komplekslərdən biri XII-XV əsrlərə aid Xanəgah Memarlıq Kompleksidir. Xanəgah Memarlıq Kompleksi Culfa rayonunun Xanəgah kəndindən şimаl-şərq tərəfdə yеrləşir. Kоmplеks türbə, məscid və digər tikililərdən ibarətdir. Kitаbəsindən məlum olur ki, kоmplеksin əsаsını təşkil еdən türbə Uluğ Qutluğ Lələ bəyin əmrilə Хаcə Cəmаləddin tərəfindən inşa edilmişdir. Türbə memarlıq quruluşuna görə XII əsrə aid edilir.
Türbənin daxilində bir qəbir vаrdır. Mənbələrdə göstərilir ki, həmin qəbirdə ХIV əsrdən еtibаrən Аzərbаycаndа gеniş yаyılаn Hürufilik təliminin bаnisi Fəzlullаh Nəimi dəfn еdilmişdir. Хаnəgаh kоmplеksinə bitişik, cənub tərəfdə inşa edilmiş türbə-məscidin kitаbəsindən aydın olur ki, türbə-məscid Şеyх Hаcı Lələ Məlikin xatirəsinə Həvva Bədr Bikə хаtının səyi ilə hicri təqvimi ilə 901-ci ildə (1496-cı il) inşa olunmuşdur.
Burada orta əsrlər zamanı Naxçıvan bölgəsində fəaliyyət göstərən müxtəlif sufi təriqətlərinə mənsub adamlar yaşamış və fəaliyyət göstərmişlər. Orta əsrlər zamanı əhalinin müxtəlif təbəqələri arasında böyük təsir gücünə malik olan, şərq ölkələrində mövcud olan sufiliklə bağlı mərkəzlərlə bir sırada duran bu xanəgahda yaşayan sufi təriqəti mənsubları bölgənin ictimai-siyasi həyatında, xarici müdaxilələr zamanı ərazinin işğalçılardan qorunması üçün əhalinin təşkilatlanmasında xüsusi rol oynamışlar.
Kompleks 2005-ci ildə bərpa olunmuş, ətrafı abadlaşdırılmış, oraya gedən yola asfalt salınmışdır. 2016-cı ildə abidələrin ətrafında yenidənqurma işləri aparılmışdır.